Weblog van een cultuurtheoloog
Vlakbij de plek waar het drama in Oss plaatsvond ontstond spontaan een zee van bloemen, kaartjes en knuffels. De gemeente Oss heeft de plek nu opgeruimd. Zoveel mogelijk van alle knuffels, brieven en bloemen zullen worden bewaard. Voor EditieNL gaf ik duiding: het gaat om nieuwe, seculiere rituelen. En zonder hulp van de kerken moeten we het wiel opnieuw uitvinden.
Bron: Editie NL (RTL)
Trouw heeft op de voorpagina cultuurtheoloog Bosman aan het woord gelaten over het ‘we’-gevoel dat bij het WK hoort. Volgens hem heeft het ermee te maken dat we weinig dingen meer hebben waarmee we ons met z’n allen onbekommerd verbonden kunnen voelen en het doorbreekt ook het dagelijks bestaan. ‘Verbondenheid in deze tijd is zeldzaam geworden. Er zijn maar weinig dingen waarin we met z’n allen onbekommerd ‘wij’ kunnen zijn. (…) Met het WK stappen we even uit de normale tijd. Het doorbreekt ons normale bestaan.’
Bron: Trouw, Journaal (NOS, radio 1)
Update: Op 17-06-14 was Bart Smout van de Volkskrant zo vriendelijk mijn interview te citeren.
Serious Request, The Passion, Pinkpop. De kerken raken leger, maar evenementen op christelijke hoogtijdagen groeien. De Persdienst vroeg om mijn reactie: ‘Wij hebben als mens het onblusbare verlangen gebruik te maken van rituelen, om niet alleen het jaar, maar ook het leven te delen. Alleen voelen we ons niet meer aangetrokken door de rituelen van traditionele religies. Dat botst. We hebben rituelen nodig en de oude voldoen niet meer. Dan is de oplossing het heruitvinden van oude rituelen, zoals bij The Passion. Of het bedenken van nieuwe rituelen als Pinkpop en Serious Request.’
Herdenkingstochten, het komt vaak voor. Grote groepen mensen betuigen steun aan nabestaanden en slachtoffers van een dramatische gebeurtenis door middel van een massale gezamenlijke tocht. Maar waarom? Waar komt deze drang om publiekelijk te rouwen vandaan?
Volgens cultuurtheoloog Frank Bosman is een herdenkingstocht een soort ritueel dat we nodig hebben om heftige momenten in ons leven te verwerken. “Gevoelens die onzichtbaar blijven, moeten gesymboliseerd worden om ermee om te kunnen gaan. Vroeger was de kerk de hofleverancier van dit soort rituelen maar tegenwoordig wordt deze niet meer zo druk bezocht. Zo ontstaan er nieuwe rituelen, deze wel doen denken aan rituelen in de kerk. De mens is immers altijd op zoek naar zingeving.”
Bron: Lees het hele artikel op Omroep Brabant.
Anne Lindboe, de Noorse ombudsman voor kinderrechten, heeft joden en moslims opgeroepen een ‘symbolisch, niet-chirurgisch ritueel’ te bedenken ter vervanging van de besnijdenis van jongens (Trouw, 25 augustus). Ik was verbijsterd door zoveel onkunde over het verschijnsel religie. Rituelen vormen de oudste laag van elke religie en gaan duizenden jaren terug. Natuurlijk evolueren rituelen, maar ze worden niet gemaakt, noch van de ene op de andere dag aangepast.
Vandaag vindt er een hoorzitting plaats in de Tweede Kamer over het al dan niet verbieden van religieus (onverdoofd) ritueel slachten. Voor- en tegenstanders slaan elkaar om de oren met respectievelijk de rechten van de dieren en die van de gelovigen. Frank G. Bosman: “Oorspronkelijk komt het idee van ritueel slachten vanuit het besef dat je de offers voor je godheid apart moet zetten van andere zaken. Of het nu gaat om een mens, een plant of een dier, als het voor God is, behandel je dat op een speciale manier. (…) Laten we eerlijk zijn: het gaat om zo’n kleine groep slachtingen, moet daar nu symboolpolitiek op gevoerd worden?” Beluister de uitzending.
Bron: Journaal (NOS)
Op het symposium Wilde Rituelen in mei van dit jaar troffen de traditionele hoeders van de rituelen – vertegenwoordigers en studenten van de theologische faculteiten – en de nieuwe hoeders – zoals ritueelbegeleiders, uitvaartbegeleiders, geestelijk verzorgers – elkaar. Deze ontmoeting riep de vraag op: wie doet wat in het begeleiden van uitvaartrituelen. Een terugblik en reflectie.
Een verkenning n.a.v. het symposium Wilde Rituelen dat Luce, het Instituut voor Theologische Vorming van de Katholieke Theologische Universiteit (KTU) te Utrecht op 19 mei hield. Wetenschappelijke experts, pastores, predikanten, ritueel- en uitvaartbegeleiders kwamen bij elkaar om met elkaar van gedachten te wisselen over het karakter van de nieuwe ritualiteit en wat dit betekent voor ritueelbegeleiding en de opleidingen daartoe.
