Weblog van een cultuurtheoloog
In Woord & Dienst schreef ik deze maand over ‘sorry’, het allermoeilijkste woord ter wereld. Met Are You Being Served?, Elton Johns Sorry seems to be the hardest word, Anita Meyers Het Spijt Me en het EO-programma Het Familiediner. Of je excuses door anderen geaccepteerd zijn, weet je eigenlijk pas als je aan hun dis wordt genodigd. Als je eet uit hun schaal, van hun wijn en hun spijs. Lees het hele artikel.
Bron: Woord & Dienst, maart 2016, p. 18-19
Het is precies honderd jaar geleden dat in Zürich Cabaret Voltaire werd opgericht door beroemde avantgardisten als Janco, Richard Huelsenbeck, Hans Richter, Emmy Hennings en – vooral – Hugo Ball. Onder toezicht van de Nederlandse eigenaar van de Holländische Meierei, een matroos met de naam Ephraim Jan, goten de geestelijke vaders en moeders van het dadaïsme een chaos van beelden, woorden en klanken over de nietsvermoedende kroeggangers uit.
1916 is een schakeljaar in de geschiedenis van het Westen, de geboorte van Dada en de avantgardistische kunsten. Ball en zijn medechaoten verzetten zich met man en macht tegen de waanzin van de Eerste Wereldoorlog, die twee jaar eerder was begonnen. Vanuit het neutrale Zwitserland probeerden zij de conventionele taal te ‘vernieten’, die zij verantwoordelijk hielden voor de ‘dwingende logica’ van de Grand Guerre. Ball en kompanen vernietigden de taal van de ambtenaren, generaals en politici door gedichten van louter klanken te schrijven en die in bizarre simultaanuitvoeringen ten tonele te voeren.
Morgen, zaterdag 27 februari, sta ik op het Brainwash festival in Den Haag te oreren over ‘Nazi-occultisme in de Wolfenstein game serie’ in het kader van de onvolprezen Academie van Nutteloze Kennis. Tickets zijn helaas uitverkocht, maar wat wil je ook met zo’n onderwerp!
Bron: Fonteinkerk Amersfoort
Dit jaar vierden we samen het Hoogfeest van Kerstmis, wederom in de Lucaskerk te ‘s-Hertogenbosch. Tweede Kerstdag zongen Bas & Cissy Suikerbuik, Alex Casarotto, en Mariëlle Bosman en ikzelf twee oude Keltische Carols: Christ Child’s Lullaby (Taladh Chriosda) en Gaudete, Christus Natus Est.
De dood: er lijkt geen groter taboe te bestaan. Maar tegelijkertijd bloeit het zombi-genre in films en videogames, dossen we onze kinderen elk jaar als spook op Halloween en dagen we de dood uit door extreme sports. Voor De Oud-Katholiek, tijdschrift van het gelijknamige geloofsgenootschap, ga ik in op onze ambivalente houding tegenover de dood.
Bron: De Oud-Katholiek (november 2015)
Foto’s van de collega’s van het Tilburg Cobbenhagen Center: Thijs Caspers, Daniëlle Spierings, uw onwaardige dienaar, Liesbeth Hoeven en Erik Borgman.
In Woord & Dienst van deze maand geven Eric van den Berg en ik een analyse van Franciscus’ milieu-encycliek Laudato Si.
Bron: Woord & Dienst
‘Een verrukkelijk pamflet,’ zo karakteriseert Bas van den Berg mijn pamflet God houdt van seks in de jongste editie van Tenachon. Met dank.
Bron: Het Vermoeden
Dagblad Trouw waardeerde mijn bundel Toptheologen. The Next Generation met vier (uit vijf) sterren, en komt daarmee gelijk op nummer 1 de top-vijf in gedenderd. Eindoordeel:
Heerlijk om een een behoorlijk toegankelijk boek in handen te hebben over deze theologische denkers, die inderdaad tot de top in hun vak behoren, maar over wie je nooit een letter leest in de populaire media. Je moet daarvoor wel een beetje ingewijd zijn maar dan word je in minder dan 150 pagina’s weer even flink bijgespijkerd.
Ga op een 12-daagse reis door Keltisch Ierland met Annemarie Latour en mij, auteurs van het succesvolle boek Pelgrimage van Smaragd.
Bron: VNB (of download de brochure)
Tilburg University richt het Tilburg Cobbenhagen Center op om de betekenis van religie, recht, economie en verantwoordelijkheid in onze laatmoderne samenleving te doordenken. Met partners in universiteit en samenleving komen er onderzoeksprojecten en activiteiten voor medewerkers, studenten, en anderen. Met de oprichting van het Tilburg Cobbenhagen Center heeft de Universiteitsraad van Tilburg University bij de laatste vergadering van het academisch jaar, op vrijdag 3 juli, ingestemd.
Per 1 september zal ik als onderzoeker gaan werken aan dit mooie centrum!
Directeur Erik Borgman over de oprichting: ‘Als Tilburg Cobbenhagen Center zoeken wij naar die niet-onverschilligheid. Die willen we zien voor wat zij is: als teken dat we leven in een samenleving in staat van ontstaan en deel uitmaken van een universiteit die bezig is geboren te worden.’
Mijn jongste bundel ‘Toptheologen. The Next Generation‘ staat op #9 in de Berne Boekentop-10.
Vandaag presenteerden we (de collega’s van de Tilburg School of Catholic Theology) het boek Hebreeuws in het midden bij gelegenheid van het afscheid van collega Piet van Midden, docent Hebreeuws. Jos Moons en ik schreven het artikel over de golem, de artificiële mens uit de Joodse mystiek.
Bibliografie. ‘Letters ten leve, De golem als scheppingstheologische casus’, samen met Jos Moons, in: Archibald van Wieringen, Bart Koet en Harm van Grol (red.),Hebreeuws in het midden, Berne (2015), p. 17-28.
Bestellen via Berneboek.com
Voorpublicatie uit: ”Ik geloof het wel.’ Over kerk, cultuur en geloven in Nederland aan het begin van de 21e eeuw’, in: Joosr de Wal (red.), Van Jan Dibbets tot Tinkebell. Hedendaagse kunst in Nederlandse kerken. 1990-2015, Eindhoven (2015), p. 17-23.
Als kind heb ik nog het rijke Roomsche leven meegemaakt. Hoewel ik in 1978 geboren ben, hebben mijn ouders mij nog weten onder te dompelen in de breedte en de diepte van de katholieke ritualiteit, liturgie en volksdevotie. Ik sleet mijn kinder- en jongerenjaren met rozenkransen, bidprentjes en eucharistische aanbidding. Ik liet mij met wijwater zegenen elke zondag tijdens het Asperges me. Ik snoof de wolken wierook op tijdens de evangelielezing. Ik bezocht bedevaartsplaatsen van heiligen wier naam ik me niet eens meer kan herinneren. Ik bad tweemaal daags het breviergebed. Ik beklom de onderste sporten van de rooms-katholieke lekenhiërarchie door achtereenvolgens misdienaar, acoliet en koster te worden.
De Sint Lambertuskerk in het Rotterdamse Kralingen organiseert in augustus zomerleesavonden rondom ‘Pelgrimage van smaragd’. De drie leesavonden vinden plaats op 18, 20 en 25 augustus in het Hof van Hildegard, de binnenplaats van de pastorie.
“Het is kennelijk een slecht huwelijk: seks en geloof. Seks roept associaties op met vrijheid, geloof vooral met onthouding. Toch zijn we er nog niet over uitgesproken, zowel binnen als buiten de (christelijke) kerken.” Tertio.be was zo vriendelijk om een voorpublicatie van mijn God houdt van seks. Kleine theologie van de erotiek op te nemen.
Afgelopen maadag pleitte ik in het EO-programma DIDD om het stempel ‘antisemitisme’ niet te snel overal op te plakken. Naast antisemitisme, bestaan ook andere vormen van antipathieën, zoals antijudaïsme, antizionisme en anti-Israëlisme (mijn woord). En die moet je wel kunnen scheiden. Ik beschuldigde de ‘grachtengordel’ om van het filosemitisme (naast bijvoorbeeld homoseksualiteit) een lakmoesproef van hun dualistisch wereldbeeld te maken: ben je beschaafd of een barbaar? Ik pleitte voor een gedifferentieerde kijk op dit verschijnsel, zodat we het beter zouden kunnen bestrijden. Volkskrantcolumnist Max Pam meent echter anders:
Doorgaan met lezen “Antwoord op Max Pam: Grachtengordel en Godwin”
In het Heidens Jaarboek 2014, dat vandaag verscheen, publiceer ik het artikel ‘jezus als Drohtin. De ‘Heliand’ als voorbeeld van meerledige inculturatie’. De ‘Heliand’ is een 9e eeuws evangelieharmonium dat het Jezusverhaal wil ‘omtalen’ naar de belevingswereld van de Saksische edelen in onze contreien. Het jaarboek is hier te bestellen.
