Weblog van een cultuurtheoloog
Vandaag hield ik de openingslezing van het Windesheim-symposium ‘Forens tussen acceptatie en confrontatie’. In mijn lezing ‘De theoloog als grensganger’ positioneer ik de theoloog als staande in de complexe verhoudingen tussen kerk, academie en maatschappij, nooit ergens helemaal thuis, altijd kritisch, vooral op zichzelf.
Op zaterdag 6 februari 2016 mocht ik de afsluitende lezing verzorgen op het Vastensymposium van de Evangelische Theologische Academie in Zwijndrecht. Over vasten, carnaval en feest vieren. (Zie ook het verslag in het ND.)
Op 3 oktober mocht ik het congres van ‘Perspectief’ openen, de jongerenafdeling van de ChristenUnie. Onderwerp was: wat is je (ver)dienmodel? Hieronder volgt de tekst van deze column.
Mensen vragen mij wel eens: ‘Hoeveel verdien je nu op de universiteit?’ Ik zeg dan eerlijk: ‘Twee, drie ton per jaar. Ik hou het niet zo bij. Netto volgens mij.’ Ik krijg dan te horen: ‘WAT? Krijg je zoveel salaris?’ Dan ben ik verdrietig: ‘Ik verdien het wel, maar ik krijg het niet.’
Afgelopen maand (17-20 september) was ik op het tweejaarlijks congres van de European Society for Catholic Theology in Leuven. Zo’n tweehonderd katholieke theologen uit heel Europa waren vertegenwoordigd, waaronder Marcel Sarot, Harm Goris, Karim Schellekens en ondergetekende. Onderwerp van de conferentie was ‘de ziel van de theologie’, waarmee de H. Schrift werd bedoeld. Tijdens een van de seminars gaf ik een presentatie van mijn paper getiteld ‘Playing the Demiurge’, over de schepper/god in het videogame genre van de ‘god-games’. Ik schreef er kort over op het Cobbenhagen blog.
Gisteren (26-05-15) mocht ik meedebateren met Tijs van de Brink over de kerkverlaters van het programma ‘Adieu God’. Bekijk het debat over seksueel misbruik, de maagdelijke geboorte, de zegen van de goddelijke twijfel en nog veel meer.
Bron: EO.nl/geloven
Op 1 maart mocht ik voorgaan in de Vermoedeviering van de IKON. Een hele mooie ervaring onder leiding van Marleen Stelling (presentatie) en Ferdinand Borger (techniek). In deze eerste aflevering preekte ik over Johannes 20, mijn favoriete bijbelpassage: Maria Magdalena vindt haar geliefde terug.
Bron: Vermoedenviering (IKON, radio 5)
In het Museum Catharijneconvent is momenteel de tentoonstelling ‘Thuis in de Bijbel’ te zien. Vier wetenschappers van de Tilburg School of Catholic Theology geven een minicollege voor de website EO.nl/geloven om de betekenissen van enkele van de mooiste kunstwerken van de tentoonstelling te ontdekken. Vandaag deel 3: Maria Magdalena: tussen hoer en heilige door dr. Frank G. Bosman.
Bron: EO.nl
Zie ook: de afleveringen van Archibald van Wieringen, Harm Goris en Marcel Poorthuis.
In February I was invited to deliver a speech at the TEDx Tilburg University about ‘living limiltess’. In this talk I claim two things. 1) Living without limits is only a reality when the final frontier of death is conquered. 2) Technology, like the ‘soul cloud’ of the videogame Master Reboot (2013), cannot overcome this existential frontier. No paper, no notes, no autocue, one take and one take only.
Bron: TEDx Tilburg University
Op 16 december werd het boek De zeven sacramenten. Een Bijbelstheologisch en Systematisch-theologische studie van Archibald van Wieringen & Herwi Rikhof gepresenteerd. Dagvoorzitter Frank G. Bosman sprak de volgende tekst uit onder de titel Sacramenten zijn ‘niet voor de heiligen’.
Na de break volgt de integrale tekst en de lezingen (op video) van de andere inleiders Harm Goris, Joost Jansen, Patrick Chatelion Counet en Leo Fijen.
Doorgaan met lezen “Sacramenten zijn ‘niet voor de heiligen’”
Katholieke theologen hebben het niet gemakkelijk. Het speelveld lijkt beperkt. Verschillende krachtvelden trekken aan hen. De academie verlangt van de theoloog vooral dat hij objectief en rationeel te werk gaat: lastig als je voornaamste onderzoeksobject (God) categorisch weigert zich empirisch te laten vangen. De kerk is de tweede kracht die aan theologen trekt. Zij is vooral bezorgd dat de theoloog de gelovige in verwarring brengt door al te radicale ideeën of ketterijen. De laatste kracht is die van onze laatmoderne maatschappij, die veel belangstelling heeft voor mystiek en spiritualiteit, maar die tegelijkertijd niet zit te wachten op zorgvuldige analyse van eeuwenoude geloofsbelijdenissen.
Doorgaan met lezen “Theologie tussen kerk, academie en samenleving”
Met Sinterklaas en Kerstmis geven wij in Nederland elkaar stapels cadeautjes. Economische crisis of niet, de collectieve uitgave aan feestcadeau’s zijn elk jaar weer een beetje hoger. Kennelijk bezuinigen we op van alles en nog wat, maar zijn de geschenken die wij elkaar geven, daarvan gevrijwaard. Want wat is er leuker om elkaar iets te geven?
Voor de tentoonstellingscatalogus ‘To be or to have presents’ van de stichting SEA Tilburg schreef ik het artikel ‘Als geven delen wordt’, gebaseerd op mijn Sint Martinuslezing. De tekst is tevens vertaald in het Engels / The text of this article has been translated into English (p. 29 vv.)
Nu wij als Tilburg School of Catholic Theology zijn verhuisd van de betonnen jungle van de Uithof naar de sfeervolle Utrechtse binnenstad, wordt onze voordeur voortdurend in de gaten gehouden voor een legertje vrijwilligers. Meestal lopen ze door weer en wind over de Nieuwegracht, waar onze twee panden aan gevestigd zijn. Soms bellen ze schuchter aan en vragen met de pet in de hand of ze even naar het toilet mogen. Een kleine gift voor een dergelijke onverdeelde aandacht. Soms maken ze een praatje met mij als ik samen met collega’s voor de deur sta. Ze weten heel goed dat wij de theologen zijn en dat dit iets met God te maken heeft. Ze vragen ons daarom vaak en graag in Gods naam of ze een plukje shag mogen hebben. Wederom beschouw ik dit als een kleine gift in ruil voor hun onverdeelde aandacht.
Doorgaan met lezen “Martinuslezing 2013: Delen en delen is twee”
Lecture ‘The Sound Theology of Hugo Ball’, international congres ‘God in Quesion’, European Society for Catholic Theology, Brixen (Italië), 2013.
In de game BioShock levert het christendom kritiek op het ultrakapitalisme van de filosoof Ayn Rand. Het christendom zelf levert wel kritiek, maar is geen alternatief in strikte zin. Christenen moeten niet de ene utopie voor de andere vervangen, met dezelfde desastreuze gevolgen. Christenen zijn geen Atlassen.
Een conflict tussen een aantal specialisten in het VU Medisch Centrum is zó hoog opgelopen, dat het onderlinge vertrouwen totaal verdwenen is en samenwerking vrijwel niet meer mogelijk. Dat staat te lezen in een rapport van een conflictbemiddelingsbureau, dat op verzoek van de Raad van Bestuur is gemaakt. Maar liefst 85 procent van de kiezers zegt weinig of geen vertrouwen te hebben in politici. Van alle beroepsgroepen bungelen de politici samen met autoverkopers onderaan. De Volkskrant meldt dat dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van Reader’s Digest en de Universiteit van Amsterdam.
Lecture, ‘The Story of the Incorruptibles’, international congres ‘Communicating Bodies’, University of Graz (Oostenrijk), 2012.
…zeggen de fundamentalisten. Dagelijks zwoegen zij onder Gods zon om onze zondige wereld om te vormen tot een oermenselijk paradijs. Ze verlangen terug naar een verleden, een ideale tijd dat nergens anders bestaat dan in het verlangen van hun hart. De tijd van de Profeet, van Mozes en het paradijs, het zijn louter herinneringen. In hun verlangen naar deze oertijd zijn ze tegelijkertijd hypermodern. Taliban, SGP, Pius X-priesterbroederschap, Farc, ETA, roept u maar…. ze gebruiken internet, de sociale media, auto’s, mobieltjes, wasmachines, en de traditionele media op een manier die feitelijk vloekt met hun verlangen naar een zuivere samenleving. De fundamentalist dankt God voor de technologie, terwijl deze hem eigenlijk in een onhoudbare denkparadox plaatst.
