Weblog van een cultuurtheoloog
Dit is de dag waarop cultuurtheoloog en commentator Frank Bosman zich verbaast over een mobieltjesreclame die een religieus bekeringsverhaal koppelt aan zijn nieuwe telefoon. De hoofdpersoon maakt een verandering door en wordt uiteindelijk zelfs gedoopt. Volgens Bosman was een soortgelijke reclame tien jaar geleden niet mogelijk geweest. ‘Religie is helemaal terug en springlevend’.
Bron: Dit is de dag (EO, NPO1)
Holy Soda hits the jackpot. Het nieuwste reclamefilmpje van het frisdrankenmerk is binnen een week al hun best gekeken commercial ooit. Dit is niet in de laatste plaats te danken aan de aanwezigheid van de biseksueel aantrekkelijke halfgod Arie Boomsma, ooit EO-presentator, tegenwoordig werkzaam bij de KRO.
Op tweede Pinksterdag zwierf een bijzonder internetfilmpje langs enkele katholieke Facebookers. Het filmpje laat een nogal onaangepaste man zien die dag in, dag uit het leven van zijn medemensen verpest met domme plagerijtjes. Peter Shankman, een christen en hoogleraar bij de universiteit van New York, commentarieert echter: ‘Mogelijk een van de beste commercials die ik ooit gezien heb. Ontmoet de heer W.’ Tijd voor een cultuurtheologisch kijkje.
Doorgaan met lezen “De wind waait waarheen hij wil: Epuron-man”
Ja, je kon er toch wel een beetje op wachten. Elk jaar spelen de grootste commerciële radiostations van Nederland een voor hen erg leuk gezelschapsspelletje: wie begint als eerste over kerstmis te zeuren, liefst terwijl je buiten nog aan je laatste terrasbiertje zit. Meestal wint Sky Radio met vlag en wimpel simpel weg door midden augustus I am dreaming of a white christmas uit te zenden. Dan heb je best wel ballen, als je dat durft.
En zo heb je nog meer etherische kersttradities, zoals wie verzint de ‘meest olijke’ kerstreclame voor het eigen radiostation. Postpuberaal zendertje 538 wint deze eigenlijk al jaren achter elkaar, meestal omdat ze één of andere briljante verwijzing naar de christelijke traditie bedenken. En dan liefst eentje van het subtiel niveau van een vlammenwerper gericht op de tere, edele delen van de toch al zo geschonken christelijke volhouders in Nederland.
De Anglicaanse kerk is goed bezig. Elk jaar laten ze de whizzkids van ChurchAds.net een gelikte kerstcampagne bedenken. Ook in het Verenigde Koninkrijk gaan er natuurlijk veels te weinig mensen naar de kerk. En als zijn het er op Kerstavond altijd meer, we zijn als christenen pas gelukkig als iedereen in de kerk zit. Toch?
Goed. Dit jaar hebben ChurchAd.net en de Anglicanen een kerstposter (ook te gebruiken als kerstkaart en advertentie) laten ontwerpen met baby Jezus erop. Erg toepasselijk. Elke kerstkaart is immers eigenlijk een geboortekaartje (die wat laat bezorgd is, maar dat geeft niet). Helaas zijn de meeste mensen dat een beetje vergeten. En daarom versturen ze ook kerstkaarten van rendieren-met-rode-neuzen en sneeuwballen.
Quest is een leuk blad. Tenminste als ik het bij de huisarts zo af en toe inzie. Het blad hoort thuis in het domein van de populair-wetenschappelijke tijdschriften als Kijk! en National Geographic en probeert van saaie wetenschap leuke journalistiek te maken. Een paar keer per jaar zet de redactie van Quest hun blad extra in de spotlight door actief reclame te maken voor een special over bijvoorbeeld genderstereotyeringen. ‘Vrouwen huilen 8x vaker dan mannen,’ aldus de reclameposter. Kijk, dat krikt de verkoopcijfers vast lekker op. De afbeelding die deze reclame begeleid is opmerkelijk.
De reclameposter bestaat uit twee teksten (‘Vrouwen huilen 8x vaker dan mannen’ en ‘Lees Quest en u weet het’) en een gestileerde afbeelding in zwart, wit en rood. En om die afbeelding gaat het hier even. Een eerste vluchtige blik laat een vrouw zien met haar hoofd licht naar links opgeheven en met duidelijk tranen in de ogen en op de wangen. Klopt als een bus met de slogan dat vrouwen kennelijk vaker huilen dan mannen. Maar dan valt het oog op een detail: de wenende vrouw heeft een kruis om de nek hangen.
Red Bull trok deze week zijn advertentie terug waarin Jezus over het water loopt, vanwege aanhoudende protesten van boze christenen. Onterecht: Jezus in de enige Red Bull-figurant die het drankje NIET nodig heeft om vleugels te krijgen.
Kledingmerk Benetton – niet vies van een lekkere rel – laat in haar laatste reclamecampagne Unhate een kussende paus zien. Benedictus XVI kust Sheikh Ahmed Mohamed El-Tayeb, imam van de al-Azhar moskee in Caïro. Het Vaticaan hing meteen aan de bel. Federico Lombardi sprak in een reactie van een “totaal onacceptabele teken van disrespect.” Benetton reageerde weer met het argument dat zij een hele serie kussende wereldleiders hebben, waaronder Obama met Hugo Chavez, en Benjamin Netanyahu en Mahmoud Abbas. De hele campagne Unhate draait om wereldleiders die juist veel moeite met elkaar hebben. Benetton wil met de natuurlijk gephotoshopte afbeeldingen oproepen tot wereldwijde vrede en tolerantie .
Condoomgigant Durex begeeft zich al enige tijd in een voor haar nieuwe doch niet onbekende markt, die van erotisch speelgoed. Na de succesvolle introductie van de serie ‘Play’ (glij- en massagemiddelen) lanceert Durex een speeltje voor in de slaapkamer onder de slogan ‘Play with the devil’. De ‘duivel’ uit de slogan in het stukje slaapkamerspeeltuig waar het om draait (bijna letterlijk in dit geval) en de hele entourage bestaat uit gele vlammen, roze achtergronden en een knalrood duiveltje-met-aureooltje. ‘Wat maakt in jou het duiveltje los?’ is de vraag die op je af knalt.
De Britse online marketeer Purplefeather liet al weer een tijdje geleden een schitterende reclame maken. De connectie tussen het te verkopen product en de pointe van de commercial is – zoals vaker – niet direct voor iedereen duidelijk, maar de reclame is een speelfilmpje op zichzelf.
De nieuwste reclame van Hyundai is niet alleen esthetisch fraai vorm gegeven, maar populariseert tegelijkertijd één van de meest invloedrijke, maar ook vaak onbegrepen wetenschapstheorieën van onze tijd: een uitspraak kan pas op zijn waarheidsgehalte beoordeeld worden als hij gefalsificeerd kan worden. “Meisjes zijn zwak, wegen zijn saai en leren is lastig.”
Nuon heeft ongetwijfeld de beste reclame van de Nederlandse energiemarkt. De stroomboer verraste consument, concurrentie en vijanden met een 21 e eeuwse variant op Odysseus. Een beetje sullige, zwijgende man in een (Nuon)geel t-shirt maakt allerlei ‘energieke’ situaties mee, waarin niemand op zit te wachten, want zo luidt zijn naam: Niemand. Wat volgt is een parel van een taalvondst. Leest u de tekst eerst alsof ‘niemand’ met kleine letter geschreven is, en dan een tweede keer alsof Niemand een eigennaam is. De tekst ‘klopt’ vanuit beide perspectieven.
De Britten hebben een reputatie als het gaat om reclames te laten verbieden. Te bloot? Te vroeg uitgezonden? Een te Australisch accent? Weg er mee! De laatste in de lange rij van verboden reclames in die van het Franse parfummerk Opium. Volgens dertien klachten die de Advertising Standards Authority (de Britse Reclame Code Commissie) ontving, is de reclame onverantwoordelijk en aanstotelijk.
De expositie ‘Beter dan God’ (museum TwentseWelle, Enschede) handelt over schoonheidsidealen, veroudering en medische technologie. In het eerste deel wordt het belang van schoonheid onderzocht. Stukken over schoonheid(sidealen) uit verschillende culturen en geschiedenisperiodes laten zien dat de zoektocht naar schoonheid diep in de menselijke psyche is verankerd. In een tweede deel komt het romantische dilemma aan bod. Dit zijn vaak confronterende expositiestukken over extreme veroudering of cosmetische ingrepen. Door ze gezamenlijk aan te bieden wordt de bezoeker tussen twee posities heen en weer geslingerd.
Stel je voor: supermodel Sonja Kinski ligt ‘kunstzinnig naakt’ (dat is bloot, maar je ziet niets) in een paradijselijke wildernis. Over haar verleidelijk lichaam heen kronkelt zich een grote slang. De hele scene is in stemmig en ingetogen zwart/wit geschoten, doch één object ontrekt zich hieraan, als het ‘rode meisje’ uit Schindler’s List: een dieprood flesje met granaatappelsap.
Een reclamefilmpje met Doritos en Pepsi heeft Amerikaanse katholieken op de kast gekregen: de wanhopige pastores van een kerkje krijgen hun kerk weer vol door chips en cola te serveren in plaats van brood en wijn. Beetje flauw wellicht, maar het geeft wel te denken.
Doorgaan met lezen “Katholieken eten Doritos en drinken Pepsi”
In zijn nieuwste reclame belooft BEN® ons niet alleen belminuten-zonder-abonnement, maar ook ultieme vrijheid en zelfs verlossing: “Ik BEN® verlost!”
Axe produceert deodorants voor mannen. In hun achtereenvolgende reclame-campagnes focussen ze zich op het idee dat hun deo elke (lelijke) man onweerstaanbaar lekker maakt voor elke (knappe) vrouw.
Verzekeringsmaatschappijen hebben altijd een soort religieuze suspenseover zich hangen. Zij beschermen ons stervelingen – tegen een kleine vergoeding, dat dan weer wel – tegen de spelingen van het noodlot. Wie vroeger alleen God en zijn heiligen kon aanroepen voor bescherming tegen ziekte, ongelukken, werkeloosheid, blikseminslag en overstromingen, kan nu een polis met meer of minder uitgebreide dekking aanschaffen.
Doorgaan met lezen “Niet voor jezelf leven. Het bestaat nog”
Het had me al een tijdje geïntrigeerd, maar ik wist niet precies waarom: die dikke rode überkabouter van Coca Cola. In de laatste reclamecampagne zetten de dames en heren van ’s wereld grootste colamerk de Kerstman wederom in om nog meer mensen aan de coke te brengen. Sneeuwbollen schuddend brengt hij de mensheid nader tot elkaar. En hij zag dat het goed was.
