Weblog van een cultuurtheoloog
Een van de grootste popartiesten aller tijden wordt deze week 60. Madonna. De Nieuws BV (vanaf 11 minuten) viert dat door iedere dag stil te staan bij een bijzonder nummer uit haar oeuvre. Vandaag is dat Like a prayer, waarvan de videoclip een ware rel veroorzaakte door de expliciete combinatie van religie en seks. Frank Bosman en Pablo Cabenda spreken erover.
Bron: De Nieuws BV (NPO 1)
Omroep Brabant vraagt zich in een aantal televisie-uitzendingen af hoe Brabant er in 2050 uitziet. En dan heb je het natuurlijk ook over het religieuze landschap in 2050. En daar mocht ik dan weer iets over zeggen (op 24 minuten).
Bron: Omroep Brabant (vanaf 24 minuten)
Met oud-politicus Mei Li Vos, journalist Dieuwertje Kuijpers en cultuurtheoloog Frank Bosman nemen we het belangrijkste nieuws van de week door. Met o.a.: de beëdiging van Femke Halsema als burgermeester van Amsterdam, de NAVO-top, het klimaatakkoord, de ophef rondom Tunahan Kuzu (DENK) en de Brexit.
Bron: Langs de lijn en omstreken (EO, NPO1)
De Tour de France is dit weekend van start gegaan. Drie weken lang worden etappes door Frankrijk gereden om uiteindelijk op 29 juli aan te komen op de Champs-Élysées in Parijs. Wielerfan en theoloog Frank Bosman schreef een boekje over de theologie van het wielrennen, want deze sport leert ons veel over zonde en vergeving, vertelt hij maandagmiddag op Groot Nieuws Radio.
Doorgaan met het lezen van “Wat de Tour de France ons leert over zonde en vergeving”
Paus Franciscus sprak zich vorige week (weer) stevig uit tegen de Maffia. Niettemin zijn veel Maffialeden ‘vroom’ rooms-katholiek. Hoe kan dat? (Beluister vanaf 10.50).
Bron: De Dag (NPO1)
‘Als Jezus vandaag de dag nog op aarde zou zijn, dan zou hij niet op een ezel rondrijden. Hij zou in een vliegtuig de wereld rondvliegen om het evangelie te verspreiden.’ Dat zei een Amerikaanse tv predikant afgelopen week. Hij hoopt 54 miljoen dollar op te halen voor een nieuw privéjet. Hoe zit dat eigenlijk met het Amerikaanse welvaartsevangelisten? Cultuurtheoloog Frank Bosman legt uit.
Bron: EO Live (EO, NPO5) – vanaf 30 minuten.
Het Nederlands dagblad besteedt aandacht aan de CU-bundel over de sociale leer van de r.k.-kerk. Ik schreef een bijdrage over Dignitatis Humanae, over de godsdienstvrijheid. Het ND schreef daar weer het volgende over:
Prikkelend is de bijdrage van cultuursocioloog Frank Bosman. Hij zoomt in op de katholieke leer waarin de spanning tussen vrijheid en waarheid wordt besproken. Sinds het Tweede Vaticaans Concilie, halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw, is de godsdienstvrijheid steeds verder uitgediept. De katholieke visie onderscheidt zich van de vrijheid-blijheid-opstelling, waarbij de waarheid er niet meer toe doet. Ook onderscheidt ze zich van de exclusieve visie op godsdienstvrijheid, zoals die bij de SGP is te vinden. Een visie die de eigen godsdienst net iets meer vrijheid gunt dan aan bijvoorbeeld de moslims.
Doorgaan met het lezen van “ChristenUnie wil van rooms-katholieken leren”
De superhelden zijn seculiere kopieën van Christus, meent Frank Bosman, met als belangrijkste verschil dat zij geen transcendente werkelijkheid nodig hebben om te functioneren. ‘Het zijn immanente superhelden: hun superkrachten en haast goddelijke kwaliteiten passen in het natuurwetenschappelijke empirische paradigma. Superman komt van een buitenaardse planeet, Spiderman kan, gebeten door een radioactieve spin, op muren lopen. We kunnen ons voorstellen dat zoiets mogelijk is. Onwaarschijnlijk, maar het kan. De Christusfiguur daarentegen en de heiligen uit de christelijke traditie doen een beroep op een transcendente werkelijkheid, op een goddelijk zijn en wezen dat buiten onze natuurkundige paradigma ligt. Superhelden blijven binnenwereldlijk.’ Lees hier het hele interview.
Bron: Kerk & Leven
Het Nieuwsforum over: schulden, online challenges, doping, Zweedse sekswet, rating cultuur, antisemitisme, Facebook en de MH17.
Bron: Langs de Lijn en Omstreken (EO, NPO1)
‘Hij neemt me de woorden uit mijn mond,’ zo reageerde ik vandaag in het Brabants Dagblad op de column van mgr. De Korte inzake de kwestie Eijk. ‘De Korte waarschuwt zonder te veroordelen. Benoemt problemen zonder namen te besmeuren. Vraagt om ruimte in plaats van nieuwe beperkingen. Daagt uit om na te denken. En hij wijst erop dat de christelijke traditie zich 2000 jaar heeft ontwikkeld. Dat betekent dat ‘de Kerk’ zowel dezelfde blijft als steeds verandert.’
Bron: Brabants Dagblad
Het Reformatorisch Dagblad verdiepte zich in de populaire game Fortnite, zich afvragend of een dergelijke gewelddadige game, ook populair bij jongere gamers, niet te gewelddadig is. Ze checkten het bij Steven Middelkoop (programmamanager bij Yona en senior jeugdwerkadviseur bij de HHJO), die het spel kent van horen zeggen, en bij mij (ik heb het spel wel zelf gespeeld).
Doorgaan met het lezen van “Fortnite: Leuk maar onchristelijk?”
Bij elke christelijke feestdag is ’t hetzelfde ritueel: media storten twee berichten over ons uit. 1) Niemand weet meer wat die feesten betekenen, (dus) 2) waarom vervangen we die christelijke feesten dan niet voor seculiere als Bevrijdingsdag of zo? Waarom ik dat niet zo’n goed idee vind, kan je horen in de uitzending van StandpuntNL.
Bron: StandpuntNL (NPOradio1)
‘Herman Finkers is de advocaat van het ongelukkige paar geloof en humor’, zegt de rooms-katholieke cultuurtheoloog Frank Bosman (1978). ‘De katholieke traditie gebruikt humor om dichterbij het mysterie te komen, maar Finkers brengt religie op onnavolgbare manier ter sprake.’
Kardinaal Eijk haalde de internationale pers met zijn ongekende en felle aanval op paus Franciscus, waarbij hij ook kritiek op Belgische en Duitse collega’s niet schuwt. In enkele media mocht ik reageren
Algemeen Dagblad. ‘Kardinaal Eijk is er oprecht van overtuigd dat de nieuwlichters die onder deze paus de ruimte krijgen, voor een crisis in de kerk gaan zorgen. Hij schaart zich nu nog meer bij de groep katholieken die vindt dat de waarheid verdedigd moet worden. (…) Al het fundamentalisme heeft een paradox in zich: uit onvrede met de moderne tijd teruggrijpen op een geïdealiseerd verleden zonder daarbij moderne verworvenheden te willen opgeven.’ (Bron)
Volkskrant. ‘Een kardinaal of bisschop bemoeit zich meestal niet met het beleid van collega’s in een ander land en het is zeer ongebruikelijk dat hij een collega zo de les leest. (…) Dat Eijk zo openlijk zijn mening kan verkondigen, is tekenend voor de vrijheid die de paus geeft. Het was tijdens Johannes Paulus II en Benedictus XVI ondenkbaar geweest dat een kardinaal zulke harde kritiek uitte op de paus. Daar kwam je als kardinaal niet mee weg. Dat is de paradox van de fundamentalist: Eijk verzet zich tegen de modernisering van de rooms-katholieke kerk, maar zijn kritiek is tevens het product van die modernisering.’
In een interview liet de 93-jarige Italiaanse journalist Eugenio Scalfari onlangs paus Franciscus het bestaan van de hel ontkennen. In het Belgische Kerk en Leven reflecteerde ik op de ophef die ontstaan is rond deze ‘pauselijke uitspraak’.
Cultuurtheoloog Frank Bosman liet in de Amsterdamse Westerkerk zien dat de hemel – die kunstenaars eeuwenlang heeft geïnspireerd – nog steeds manifest is in allerlei culturele uitingen. In de Amerikaanse tv-serie The Simpsons, met hun beelden van de protestantse en de katholieke hemel: in de serieuze protestantse variant spelen de mensen een potje croquet, in de vrolijke katholieke is eten en drinken niet aan te slepen. Bosman wees ook op een reclame van koffiemerk Nespresso, met een verkoper aan de hemelpoort en een God en hemelse gedaanten in verpletterend wit.
Doorgaan met het lezen van “Als de hemel geen plek is, wat is het dan wel?”
De sektarische beweging Avatar heeft in Nederland veel aanhang. Volgens cultuurtheoloog Frank Bosman verlangen mensen naar een verhaal waarbij de puzzelstukjes in elkaar vallen. Twee citaten.
‘Er wordt een systeem aangeboden dat alle facetten van het menselijk leven beheerst. In onze samenleving is het grote verhaal van het christendom verdwenen, waardoor mensen vragen hebben over hun identiteit. Ze zoeken een verhaal waarbij de puzzelstukjes weer in elkaar vallen.’
Doorgaan met het lezen van “Avatar: Een wereld van ingewijden en tovenaars”
De Volkskrant besteedde ruimschoots aandacht aan de biecht. En ik mocht er ook iets van vinden: ‘De biechtvorm die Bosman tegenwoordig het meest ziet is het pastoraal gesprek. Bij ‘meneer pastoor’ (altijd een priester) op bezoek, onder het genot van een kopje koffie (‘of iets sterkers’) het leven doornemen. (…) “Je hebt mensen die veel baat bij de biecht hebben,” zegt Bosman. “Die praten eens per maand met hun pastoor. Of vaker, bijvoorbeeld na een ingrijpende levensgebeurtenis.”‘ – ‘Is dat nog wel biechten?’ vraagt de journalist zich af. ‘Niet per se, maar als die gespreksvormen gemakkelijk in elkaar kunnen over vloeien, dan vind ik dat mooi.’
Bron: Volkskrant
Op 19 maart was het vijf jaar geleden dat de Argentijnse jezuïet Jorge Mario Bergoglio tot hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk werd geïnaugureerd. Zijn populariteit reikt tot ver buiten de kerk, maar in behoudende kringen is hij niet geliefd. Visie maakt de balans op.
Doorgaan met het lezen van “Vijf jaar paus Franciscus aan het roer”
