Weblog van een cultuurtheoloog
Ze staat wel heel erg in de belangstelling, onze cultuur. Als ze een gezicht had, ging ze er van blozen. Vier jaar lang politiek muurbloempje en nu, vlak voor de verkiezingen, willen alle populaire jongens met haar dansen. Ze is echter niet gek. Ze weet dat ze niet om haar geven, maar om alle kiezers die vertederd kijken naar hun onzekere dans.
Doorgaan met het lezen van “Onze cultuur”
Beyoncé is zwanger. En de wereld mag ’t weten. Ze had al een kindje met haar man Jay Z: Blue Ivy Carter (2012). Nu is de R&B-diva weer in verwachting, van een tweeling nog wel. En de foto’s van haar zeer zwangere buik behoren tot de meest gedeelde afbeeldingen op Instagram ever.
De VVD plaatste gisteren (maandag) een grote advertentie in de Nederlandse kranten. Een presidentieel kijkende Rutte legt aan het volk uit wat hij met ons land wil bereiken als de kiezer hem een derde termijn gunnen. Jammer dat Rutte’s taal vooral over wij-versus-zij gaat.
Doorgaan met het lezen van “Rutte’s “Pleur op!” nu officieel VVD-beleid”
De Telegraaf van afgelopen zaterdag deed geen moeite haar politieke voorkeur te verbergen. ‘Kansloze asielplaag ongehinderd verder’ stond er met koeienletters op de cover. Elders in dezelfde krant stond een artikel met een andere fraaie kop: ‘Asielhopper-invasie’. Beide woorden, ‘plaag’ en ‘invasie’, maken de Nederlander klaar om niet langer over asielzoekers als mensen na te denken, maar als een insectenplaag die met wortel en tak moet worden uitgeroeid.
For the clown from Aleppo, who blew balloons to stop the bomb that killed him in the end.
For the little boy on the Mediterranean Sea in that punctured rubber boat that gave him up to the waves of the deep.
For the exploited worker in Qatar, who creates temples of football over his broken back.
For the tramp who forgets to check in to the last remaining sleeping accommodation in Amsterdam, and who dies in the uncaring cold.
For them, a candle burns in the darkness of Christmas Eve.
Voor de clown uit Aleppo, die balonnen blies om de bom tegen te houden die hem uiteindelijk fataal werd.
Voor de jongen uit dat rubberbootje op de Middellandse Zee, dat lekgeslagen hem aan de golven offerde.
Voor de uitgebuite arbeider uit Qatar, die over zijn gebroken rug voetbaltempels schept.
Voor de zwerver die vergeet in te checken bij de laatste slaapplaats van Amsterdam, en sterft van ongeïnteresseerde kou.
Voor hen brandt een kaars in het duister van de Kerstnacht.
Brillenboeren en hoorspecialisten hengelen naar het geld van de consument aan het einde van het jaar. Schande zeggen de verzekeraars. We doen juridisch niets fout, reageren brillen- en hoortoestellenverkopers. Nee, juridisch niet, maar moreel valt er natuurlijk wel iets op af te dingen. Tegelijkertijd: we hebben zelf dit monster geschapen, toen we de zorg aan de markt overlieten.
Doorgaan met het lezen van “Zorg en markt, een dodelijke combinatie”
De Telegraaf leek even te discrimineren in haar berichtgeving over de twee vermiste meisjes in Portugal. Of toch niet? Ja, toch wel. De redactie veranderde vliegensvlug haar tekst over de ‘Marokkaans-Nederlandse man’ die even verdacht was. Maar de leugen is nog zo snel of internet achterhaalt ‘m wel. Telegraaf, pas toch alsjeblieft op met vijanddenken, voor je het weet vallen er gewonden (of erger).
Afgelopen week was ‘De week van Respect’. Is respect een opeisbaar recht? Of is respect een plicht? Wacht niet op ‘De week van Respect’ van volgend jaar: nu is een uitstekend moment om respect te geven.
Het handelsmerk van Southpark is geen beschaafde discussie, maar eerder een ontwapenende grofheid. Niettemin schuilt er veel slimme satire in Parkers en Stone’s werk. Zo is een van de rode lijnen in het huidige seizoen zogenaamde member berries, ‘herinneringsbessen’. Wat mij betreft een prima waarschuwing voor ongefilterde nostalgie.
Doorgaan met het lezen van “Nostalgie – gevaarlijk verlangen”
Omar Mateen, een gefrustreerde en boze Amerikaan vermoordde enkele dagen geleden vijftig mannen, zeer waarschijnlijk enkel en alleen omdat ze homoseksueel waren. Volgens Mateens vader en ex-vrouw was Omar op alles en iedereen boos: andersgelovigen, negers, vrouwen en vooral homo’s. Volgens de verhalen zou Omar geknakt zijn toen hij in Florida twee mannen openlijk op straat met elkaar zag zoenen.
Doorgaan met het lezen van “Achilleshiel van onze beschaving”
De kwaliteit van een samenleving wordt niet bepaald door de stand van de technologie, noch door het Bruto Nationaal Product. De mate van beschaving wordt niet afgemeten aan de internetsnelheid van de gemiddelde burger, noch aan de hoogte van de collectieve zorguitgaven. De kwaliteit van een samenleving wordt bepaald hoe wij omgaan met de gemarginaliseerden, de chronisch zieken, de armen, de daklozen, de migranten, de vluchtelingen en de gevangenen. De mate van beschaving wordt gemeten aan de hand van hoeveel vrijheid en geluk wij creëren voor de medemens die we eigenlijk afstotelijk vinden.
Wij moffelen de vluchtelingen weg onder een deken van mooie, nietszeggende woorden. We hebben een nieuwe Hugo Ball nodig, een kunstenaar die onze taal vernietigt. Misschien is hij er al, een Syriër in een Europees vluchtelingenkamp.
Afgelopen weekend stortte de Pearl Opticien in de Bossche binnenstad in. Niemand weet nog precies waarom, maar tot een half uur van tevoren waren bouwvakkers bezig het pand klaar te maken voor een verbouwing. Als door een Godswonder zijn er geen gewonden te betreuren. Ook staan de aanpalende panden nog overeind, waaronder De Kleine Winst. De winkel verkoopt toeristische en religieuze pluralia, maar staat vooral bekend als de plek waar Jeronimus Bosch zijn atelier zou hebben gehad. Heilige grond dus voor de Bosschenaren.
Bowie is niet meer. Een van de grootste popidolen van de 20e overleed begin deze week aan de gevolgen van kanker. Vlak voor zijn dood maakte Bowie nog een studio-album, Blackstar, met daarop het nummer ‘Lazarus’. Volgens fans en critici wereldwijd bezingt Bowie in dit nummer zijn aanstaande dood, een indruk waaraan niet valt te ontkomen bij het zien van de bijbehorende videoclip. Bowie ligt in een ziekenhuis, kennelijk op zijn sterfbed, verband om zijn hoofd, met kralen als ogen. Identificeerde Bowie zich met de Bijbelse figuur van Lazarus? En zo ja, met welke van de twee Lazarussen dan?
Politieke correctheid. Volgens Wikipedia ‘een term voor voorzichtig taalgebruik over onderwerpen die politiek gevoelig liggen, om belediging (van met name minderheden) te voorkomen.’ Southpark maakte de PC tot onderwerp van kritische reflectie in hun meest recente, 19e seizoen. Het Rijksmuseum vermijdt voortaan woorden als ‘negers’, ‘hottentotten’ en ‘eskimo’s’ in hun collectieomschrijving. Ikzelf schreef al eerder over politiek correct taalgebruik binnen de transgender-discussie, aangezwengeld door celebrity Caitlyn Jenner. En over Zwarte Piet zwijg ik gewoon.
Doorgaan met het lezen van “Politieke correctheid in videogames”
Muziek speelt een belangrijke rol in films en videogames. Muziek is in staat om de kijker/gamer in een oogwenk in een bepaalde gemoedstoestand te brengen, sneller dan duizenden woorden of beelden. Het klassieke (vaak religieuze) repertoire van Mozart, Wagner en Verdi vormt een aangename bron voor game-ontwikkelaars. Er zit geen copyright op en de melodieën zitten zo diep in ons collectief geheugen dat ze direct hun emotionele uitwerking hebben. Zo ook in de game Hitman: Absolution.
Afgelopen week was ik op het tweejaarlijks congres van de European Society for Catholic Theology in Leuven. Zo’n tweehonderd katholieke theologen uit heel Europa waren vertegenwoordigd, waaronder Marcel Sarot, Harm Goris, Karim Schellekens en ondergetekende. Onderwerp van de conferentie was ‘de ziel van de theologie’, waarmee de H. Schrift werd bedoeld. Tijdens een van de seminars gaf ik een presentatie van mijn paper getiteld ‘Playing the Demiurge’, over de schepper/god in het videogame genre van de ‘god-games’.
