Frank G. Bosman & Theo Salemink, Hugo Ball, 2VM (2016), 978-94-90393-55-7.
Hugo Ball (1886-1927) had gedurende zijn korte, turbulente leven vele gezichten: oprichter van de roemruchte Dadabeweging, uitvinder van de klankgedichten, Duits oorlogsvrijwilliger, overtuigd pacifist, rooms-katholiek bekeerling, activistisch essayist, Herman Hese-biograaf, woordkunstenaar, zelfbenoemd mysticus, eigen-wijze heilige. Balls bekering tot het katholicisme van zijn jeugd, leverde hem spot en onbegrip op, zowel van de kant van zijn oude dada-vrienden als van zijn nieuwe geloofsgenoten.
Wie de artistieke en intellectuele odyssee van Ball wil leren begrijpen, moet beide constituerende elementen uit zijn leven, dada en catholica, samen nemen. In deze eerste Nederlandstalige biografie van Hugo Ball ondernemen Frank G. Bosman en Theo Saleminkeen gewaagde poging om dwars door Balls hele dadaïstische en katholieke oeuvre een rode draad te ontdekken.
Uit deze unieke studie blijkt dat Balls dadaïstische klankgedichten uit het Zürich van de Eerste Wereldoorlog sporen bevatten van christelijke tongentaal en kabbalistische nomina barbara. Maar ook dat Balls neo-katholieke geschriften een gekerstende voorzetting waren van diens dadaïstisch project om de conventionele taal die de Grand Guerre mogelijk had gemaakt, tot de grond toe af te breken.
Media
- Presentatie boek, Universiteit van Tilburg (31-03-16)
- ‘Ook nu is de oorlog gevolg van gewelddadige taal’ (Nieuwwij.nl, 07-03-16)
Auteurs
Dr. Frank G. Bosman is cultuurtheoloog, verbonden aan het Tilburg Cobbenhagen Center (Tilburg University). In 2014 promoveerde hij op een theologische analyse van de klanktheologie van Hugo Ball in diens Byzantinisches Christentum. Verder publiceert hij geregeld over religie en digital gaming.
Dr. Theo Salemink is historicus, tot zijn pensioen verbonden aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Tilburg University. Hij schreef verschillende boeken over het christendom en sociale kwesties, maar ook over religie, kunst en avant-garde.
Samen redigeerden Bosman & Salemink de bundel Avant-garde en religie. Over het spirituele in de moderne kunst 1905–1955 (2009).
Frank G. Bosman 