‘God schiep hemel en aarde. God sprak: Laat er zijn. En het was. Laten we mensen maken. De mens werd gemaakt uit syof en kreeg leven ingeblazen. God noemde hem Adam, Earthman.’ Een paar zinnen en twee tekeningen zijn voor de Superheldenbijbel genoeg om Genesis 1 en 2 samen te vatten. Een menselijke gestalte wordt doort helder licht aan het gezicht onttrokken uit het ‘boem’ tussen zijn armen flisten planeten, wolken, vogels en herten. Eartman zit als een soort Tarzan gehurkt in een bos, tegenover hem een groot brandend vuur.
Ik zeg er gelijk heel eerlijk bij: je moet er van houden. Van de stijl van tekeningen, van het moordende tempo waarmee de bijbelverhalen er doorheen gejast worden, van de nadruk op de sterke verhalen (ten koste van bijvoorbeeld Psalmen en Hooglied), van de genderstereotyperingen waarin mannen stoer en sterk zijn (Adam, Mozes), en de vrouwen bloedmooi en vaak sexy gekleed (vrouw van Potifar, Delilah), maar dan heb je wel wat. In 190 pagina’s met vaak paginagrootte cartoons worden Oude en Nieuwe Testament op een zeer grafische manier uitgewerkt, van Genesis tot en met de Apocalyps.
Earthman
Opvallend element in deze ‘hertaling’ van de Bijbel is dat alle hoofdrolspelers naast hun eigen naam ook een cool klinkende (Engelse) bijnaam hebben. Zo is Adam Earthman, wat een opvallend goede vertaling is van het Hebreeuwse ha adam. Noach heet eerst Rainman, en later Rainbowman: leuk gevonden. Jacob heet eerst de sluwe, maar na zijn gevecht bij de Jabbok de Uitdager. Je moet goed opletten met die bijnamen want de auteurs/schrijvers geven vaak maar één keer de eigen naam. En voor je het weet ben je vergeten wie achter Rivierkind (Mozes), Scarletwoman (de hoer van Jericho) of Herdersjongen (David, die is makkelijk) verborgen zit.
Een ander opvallend detail dat God zelf niet wordt afgebeeld. Wie zien wolken, veel vuur of een stem zonder zichtbare afzender. De auteurs/schrijvers voegen zich hiermee in een lange traditie binnen jodendom en christendom om heel voorzichtig te zijn met het afbeelden, of zelfs noemen, van God. Het gaat al te snel op afgoderij lijken. Tegelijkertijd lijkt het me ook een convenient choice voor de makers van de Superheldenbijbel: hoe zou je God dan ook moeten afbeelden?
Voor insiders
De Superheldenbijbel is geen Bijbelhertaling die je cadeau moet doen aan mensen die niet bekend zijn met de joodse en christelijke verhalen. Zoals ik eerder zei, de verhalen worden in moordend tempo afgewerkt, vaak maar één pagina per Bijbels karakter, terwijl de Bijbel zelf er etterlijke hoofdstukken aan spendeert. Veel nuances gaan dan natuurlijk verloren. Wie echter aan één of twee namen genoeg heeft om te weten waar ie in de Bijbel is aangeland, is het boek een feest van herkenning.
Het boek is geschreven en getekend door drie ervaren cartoonisten: Jeff Anderson, Siku en Richard Thomas. Anderson werkte bij Marvel aan Transformers en Judge Dredd. Siku is de bedenker van vergelijkbare publicaties als Manga Bible en Manga Jesus. En Thomas, op dit moment student theologie in de VS, is het theologische brein achter de Superheldenbijbel. Dat kan je ook wel merken als je goed leest. De triomfen worden sterk aangezet, het falen veel minder. De helden zijn larger than life, en de duivel is altijd wel bereid om op de achtergrond de good guys op het verkeerde pad te zetten.
Samenvattend, als je een nerdy neefje of nichtje hebt die redelijk thuis is in de Bijbel, is de Superheldenbijbel een goed cadeau.
Siku, Richard Thomas en Jeff Anderson, Superheldenbijbel, Vuurbaak (2016), 9789058041135, 192 pagina’s, gebonden, € 19,50.
Bron: Katholiek.nl
Frank G. Bosman 